PSYCHOLOGISCHE ZELF HULP

Lockdown

Niet eerder zijn op deze schaal zulke draconische overheidsmaatregelen genomen, die honderden miljoenen mensen dwongen om thuis te blijven en te stoppen met hun werkzaamheden. Van de ene op de andere dag veranderde “de” werkelijkheid. Eufemistisch wordt dit een “lockdown” genoemd, terwijl het feitelijk om vrijheidsberoving gaat, waarbij het belang van het collectief prevaleert boven het individuele zelfbeschikkingsrecht.

Virus

Er waart een gemeen virus rond. Tegelijkertijd worden via de main stream media continu onheilsboodschappen  gebracht. Dit verspreidt gevoelens van angst.  Het gevaar loert overal, er gaan mensen dood en “de vijand” is onzichtbaar, die moet meedogenloos bestreden worden. De vertrouwde wereld verandert drastisch in “het nieuwe normaal”. Orwelliaanse nieuwspraak ten voeten uit. Wat doen die boodschappen en veranderingen met de geestelijke gezondheid en het welbevinden van mensen, met hun relaties, met hun gevoel van eigenwaarde en zelfbeschikking?

The perfect storm

Ieder moment kan een keten van noodlottige ontwikkelingen in gang gezet worden. Dat is van alle tijden.
Grootschalige verstoringen, variërend van ecologische rampspoed, pandemieën, een monetair-economische meltdown en wereldoorlogen, liggen besloten in deze aardse werkelijkheid. Wanneer ogenschijnlijk afzonderlijke ontwikkelingsprocessen tezamen komen, spreekt men van “The Perfect Storm”. En tegen zulke grote krachten en machten is geen kruid gewassen. Dan is het “Brace for impact” en hopen dat de stormschade jou en je dierbaren voorbij gaat.

Massapsychologie

Informatiestromen reizen met de snelheid van het licht, dus een gebeurtenis aan de ene kant van de wereld is in een oogwenk aan de andere zijde bekend. De terreuraanvallen op de WTC torens in New York op 11 september 2001 en de tsunami in Zuidoost Azie op 26 december 2004 veroorzaakten letterlijk schokgolven, angst en paniek verspreidden zich en gingen viraal. Gevoelens van machteloosheid en ontreddering raken individuen en groepen, niet alleen ter plaatse maar ook duizenden kilometers verderop. Zeker bij grootschalig lijden en sterven. Wat gebeurt er, wie of wat heeft hier mogelijk de hand in gehad?

Desinformatie, propaganda en fake nieuws

Voor verslaggeving wordt veelal gekeken naar de grote nieuws agentschappen als: AFP, AP, Reuters, Interfax en Xinhua, die filteren feitelijk continu de stroom berichten en bepalen wat nieuwswaardig is. Met de komst van het internet zijn er talloze onderstromen van informatieverspreiding ontstaan, die vaak haaks staan of afwijken van datgene wat de main stream media en autoriteiten als “feiten” naar buiten brengen. In die gigantische brij aan gegevens is het moeilijk zoeken naar correcte informatie, omdat zowel overheden als de “onderstromen” hun eigen selectieve weergaves brengen van gebeurtenissen. Daarbij zorgt een overvloed aan desinformatie voor beïnvloeding en verwarring. Mensen gaan op zoek en laten zich leiden door emoties als woede, angst en frustratie, dat geeft ruimte tot speculatie en vormt een vruchtbare voedingsbodem voor samenzweringstheorieën.

Quarantaine

Het zal duidelijk zijn dat de effecten van quarantaine maatregelen verschillen per regio, land en continent.
In een land als India leven bijvoorbeeld tientallen miljoenen mensen voortdurend op straat, die moeten dag in, dag uit zien te overleven. Zij kunnen niet opgesloten worden in een huis dat zij niet hebben. In het noorden van Italië bleken meerdere brandhaarden van besmetting te zijn, niemand mocht  zonder speciale toestemming naar buiten; de politie en het leger controleerden de straten.

Isolement

Overal wordt het mensen verboden om persoonlijk contact te maken, op grote schaal wordt er op toegezien dat mensen van elkaar vandaan blijven. Een “anderhalve of twee meter” -samenleving is de nieuwe regel, die door de overheid wordt afgedwongen op straffe van boetes. Wat doet dat fysiek en gevoelsmatig met mensen? Wat doet het met oude mensen, die hun (klein-) kinderen ineens niet meer mogen zien? Wat betekent het als gezonde mensen op straffe van geldboetes, een strafblad en gevangenisstraf elkaar moeten ontlopen? Sociaal isolement, eenzaamheid, depressies, angstaanvallen, paniek, suïcide zijn veel voorkomende verschijnselen, met name bij diegenen die al kampen met psychische en psychiatrische problemen. Middelengebruik als vlucht uit de werkelijkheid ondermijnt de fysieke en mentale weerbaarheid. Gevoelens van wanhoop worden heviger, naarmate de economieën langer op slot blijven, ondernemers niet aan de slag mogen, bedrijven failliet gaan, massa-ontslagen volgen en tallozen het hoofd financieel niet langer boven water kunnen houden. Huiselijk geweld, kindermishandeling, criminaliteit en straatgeweld worden daardoor versterkt.

Handelingsperspectieven

Van wezenlijk belang is dat je als individu kunt terug vallen op je lokale netwerk van gezin, familie, vrienden, buren en gelijkgestemden. Als je geen sociaal netwerk hebt, dan zijn er nog voldoende handvatten om het hoofd koel, de geest helder en het lichaam fit te houden.

Structuur

Rust, regelmaat en reinheid zijn van oudsher de geleerde lessen die van generatie op generatie worden doorgegeven. Door structuur te creëren, door iedere dag op dezelfde tijd op te staan, je bed op te maken, je te wassen, een bepaald aantal vaste rituelen uit te voeren, zorg je voor helderheid en versterk je je zelf-discipline. Dat vergroot je mentale weerbaarheid. Als er niets is, waar je extern op terug kunt vallen, zul je het zelf moeten organiseren en het verdient zich terug.

Compartimenteer

Wanneer je geconfronteerd wordt met grote uitdagingen, compartimenteer dan het probleem. Knip het in eenvoudige, hapklare brokken op, zodat je overzicht hebt en werk gestaag door. Niet te veel te gelijk, alles op z’n tijd. De tijd die je leeft is kostbaar, wanneer je maag gevuld is, en je veilig kunt ontspannen, speel dan bord- of kaartspellen met je familie en vrienden, lees een boek, bestudeer een taal en verdiep je spelenderwijs in je eigen fysieke en mentale systeem. Leer over je eigen lichaam, het staat je ten dienste en het gaat niet vanzelf.

Verplaatsen

Wanneer je in de stad leeft en je boodschappen moet doen, doe dat dan zo vroeg mogelijk en mijd te allen tijde mensenmassa’s.
Vermijd het openbaar vervoer en publieke plaatsen. Ga wandelen, fiets of neem de auto. Laat je niet verleiden tot discussies of agitatie, bewaar je kalmte, kijk, luister en trek zoveel mogelijk je eigen plan. Wees alert op straat, kijk om je heen, er zijn roofdieren die uit zijn op makkelijke prooien.

Natuur

De beste remedie om stress, depressie, moeheid, angst te hanteren, is om dagelijks minimaal een uur te gaan wandelen in de natuur.
Dat heeft een natuurlijke en verzachtende werking op het autonome zenuwstelsel waardoor ontspanning ontstaat.
Frisse lucht en beweging zorgen voor een goede doorbloeding en scheppen ruimte in je hart en hoofd.

Energiemanagement

Er zijn een aantal zaken van essentieel belang om je lichamelijke en mentale systeem intact te houden.

Individu:

Als mens is het van groot belang dat je fysiek en mentaal fit bent. Allereerst is het van belang dat je bewust ademt, dat je je realiseert dat je ademt. Bij angst, paniek en woede adem je minimaal drie tot tien keer diep in en uit naar je buik. Dat zal onmiddellijk rust creëren. Beweging is essentieel, neem de trap, wandel, zwem, fiets, doe aan kracht- en behendigheidstraining, voorkom dat je je overbelast en blessures oploopt. Voeding vormt de bouwstenen voor je lichaam en de kwaliteit van voeding beïnvloedt je geestesgesteldheid. Zorg dat je kwalitatief hoogwaardig voedsel eet wanneer dat voorhanden is, bij voorkeur vrij van suiker en allerlei kunstmatige toevoegingen. Slaap is wezenlijk voor herstel, voor het opladen van je lichaam na de opgedane indrukken en werkzaamheden, die je verricht hebt. Hoe beter je slaapt, hoe beter je herstel. Hygiëne, zorg dat je je dagelijks wast en je gebit reinigt. Een vuil lichaam is gevoeliger voor besmettelijke ziekten, een verwaarloosd gebit kan leiden tot ontstekingen en koorts. Persoonlijke veiligheid: zorg dat je alert bent en omgevingsbewust, welke gevaarsignalen zijn er en neem je eventueel waar? Benoem die en bespreek die met je naasten.

Gezin en familie:

Afhankelijk van het contact, is het gezin en de familie van oudsher de basis waarop je je terug kunt vallen. Zorg dat je afspraken maakt met betrekking tot het schoonhouden van je woonomgeving. Neem de tijd voor elkaar, help elkaar, wees lief voor elkaar, ondersteun daar waar mogelijk. Dat versterkt de verbindingen in het alledaagse en wanneer het spannend wordt. De zorg voor een huisdier kan enorm veel warmte, plezier en ontspanning geven. Qua sociale veiligheid, houd een oog op elkaar en je eventuele buren. Ondersteun anderen wanneer zij om hulp verlegen zitten.

Buurt:

Creëer op straat-niveau een elementair samenwerkingsverband, gebaseerd op vertrouwen en gedeelde belangen. Een goede buur is beter dan een verre vriend. Inventariseer wie, welke kwaliteiten heeft, zodat als het erop aankomt, je op elkaar terug kunt vallen. Sociale cohesie zorgt voor veiligheid.