Redden van hoogte voor technici wind-industrie, Alblasserdam en Groningen

Realistisch trainen

Al enige jaren train ik regelmatig monteurs uit de wind-industrie (en field-officers uit de telecom) in eerste (zelf-) hulp, brandbestrijding en het (zelf-) redden van hoogte. Deze mannen werken meestal in tweetallen en zijn volledig op zichzelf en elkaar aangewezen. Windturbines staan zowel op het land als in zee, meestal op moeilijk bereikbare en ontoegankelijke plaatsen, verwijderd van doorgaande wegen of zijn moeilijk te traceren omdat er in Nederland nog steeds geen nummering/adressering gehanteerd wordt, zodat in het geval van nood de alarmcentrale en de hulpdiensten mogelijk veel tijd verliezen om de exacte locatie en aanrijroute te kunnen bepalen.

Incidenten

Op 30 oktober 2013 kwamen twee monteurs om het leven toen er brand uitbrak in een windturbine op Ooltgensplaat, recent brak er brand uit in turbine in Zeewolde, de twee technici wisten met moeite het vege lijf te redden. Dit zijn scenario's die plaatsvinden en daarom is het essentieel om op locatie zo realistisch mogelijk te trainen.
Er is maar weinig tijd om weg te komen wanneer er brand uitbreekt en rookgassen zich snel zullen verspreiden.

Zelfredzaamheid

De monteurs zijn verplicht hun eigen redset mee naar boven te nemen en hun harnas aan te houden. Dat laatste kan niet altijd wanneer zij in de Nacelle van de windturbine op moeilijk bereikbare plaatsen aan de slag moeten. Hun harnas hebben ze wel binnen handbereik. Omdat vrijwel alles van kunststof is, de bewegingsruimte beperkt, er veel chemicaliën en oliehoudende producten gebruikt worden, is het een hoog-risico omgeving. Moderne turbines zijn uitgerust met een lift, ze worden steeds hoger, tachtig meter is min of meer de standaard, in Duitsland en op zee staan er ook al van honderd-en-vijftig meter hoog. Met de redset in de hand kun je bij onmiddellijk gevaar de Skylotec Milan 2.0 inklikken in het ankerpunt boven het afdaalluik en met z'n tweeën afdalen, de snelheid is 0.9 meter per seconde.
Een brandweerladder (voertuig) reikt tot ongeveer drieëndertig meter, bovendien moet het zware voertuig kunnen stempelen op een verharde ondergrond. Nederland telt vier brandweer hoogte teams, maar de tijd van melding tot daadwerkelijke inzet is aanzienlijk. Het mag duidelijk zijn dat externe hulp nauwelijks voorhanden is, het komt in dat geval neer op de zelfredzaamheid en het eigen improvisatievermogen van de monteurs.

Locaties

Op de locaties windpark Kreekraksluizen en windpark Delfzijl trainde ik vorig jaar samen met verschillende kliminstructeurs van Safe Site de monteurs van Nordex in de kelderruimtes van de windturbines. Voordat in die ruimte een reddingsactie kan plaatsvinden, moet het zeker zijn dat de hoogspanning afgeschakeld is, omdat een fout  onmiddellijk tot de dood kan leiden. De collega-monteur dient dan het kantoor en de hulpdiensten te alarmeren en vervolgens gewapend met z'n driepoot het slachtoffer door het mangat naar boven te takelen, in de hoop dat de reddingsdiensten snel ter plaatse zullen zijn.

Overleving

Aangezien deze mannen dagelijks in de turbines op hoogte aan het werk zijn, is het essentieel om hen zoveel mogelijk uit hun comfort-zone te halen en hen te dwingen adequaat te handelen, om hun overlevingskans in het geval van een incident te vergroten.
Al doende ontwikkel ik in samenspraak met de cursisten een steeds verder evoluerende trainingsmethodiek, waarbij het verhogen van stress en het (verminderd en veranderend) gebruik van de zintuigen leidt tot een betere integratie van de verschillende vaardigheden.
Om snel beneden te komen bij brand- en rookontwikkeling moet je je klimvaardigheden tot in de finesses beheersen.

Dynamisch oefenen

Om de stress tijdens de scenario-training te verhogen, liet ik de mannen in wisselende samenstelling hulp verlenen of als slachtoffer op hoogte acteren. De hulpverleners kregen de opdracht om bij de eerste melding via de porto zonder harnas een paar honderd meter hard te lopen, gevolgd door twintig keer opdrukken, daarna het harnas aantrekken, via de porto contact opnemen met de alarmcentrale en een SITRAP (situatie rapport) geven. Vervolgens was het van groot belang omgevingsbewust te handelen en de zintuigen optimaal te gebruiken om potentiële of daadwerkelijke gevaarssignalen te duiden en te bestrijden. Het klimmen in de mast, de benadering van het bewusteloze slachtoffer, de eerste hulpverlening en redding van hoogte werd onder toenemende tijdsdruk gerealiseerd. Onderwijl bij het afdalen bleek er rookontwikkeling en branduitbreiding op grond-niveau te zijn, waarbij er gebruik gemaakt moest worden van het juiste blusmiddel, waarvan meerdere leeg bleken te zijn.
Door de ademhaling te ontregelen en de tijdsdruk op te voeren, werd het steeds lastiger om de juiste beslissingen te nemen en zag ik dat bij hen het zweet uitbrak en de vermoeidheid zichtbaar toenam.
Binnen vanzelfsprekend veilige marges speelden deze scenario's zich af.

Fasering

De volgende stap was hen staand op de grond te blinddoeken en te vragen of zij op de tast binnen een minuut hun harnas aan zouden kunnen trekken.
Daarna liet ik hen elkaar geblinddoekt in de open ruimte vinden, hun stem mochten ze gebruiken en hand in hand schuifelden ze op de tast voorzichtig naar de mast waar een eveneens geblinddoekte collega hen opwachtte.
Bij rookontwikkeling moet je laag blijven om zicht te houden, de giftige rookgassen en hitte zoveel mogelijk te ontwijken. Vervolgens moet je op de tast je weg naar buiten zien te vinden. Een windturbine werkt als een schoorsteen, dus de meest waarschijnlijke weg is de vluchtweg aan de achterzijde van de Nacelle.
Vandaar dat ik hen in teams van twee naar boven liet klimmen, hen boven hun harnas liet afdoen en hen blinddoekte. Vervolgens kregen ze de opdracht om zo snel mogelijk af te dalen, waarbij zij op gevoel hun harnas aantrokken, met elkaar communiceerden, op de tast de Milan aan het ankerpunt boven het luik bevestigden, met behulp van een carabiner zich aan elkaar vastmaakten, een weg door het luik baanden en tot slot behoedzaam en gecontroleerd afdaalden.

Redden van hoogte

De voorbije trainingsdagen verliepen heel goed, de inzet van alle deelnemers was optimaal en naarmate we intensiever bezig waren, werd de behoefte en de vraag om op grotere hoogte te gaan trainen vaker gesteld. Dat zal een van de eerst volgende doelstellingen zijn, om de volgende keer vergelijkbare scenario's in tweetallen uit te rollen en dan op de tast je weg te vinden binnen de Nacelle en vervolgens samen met je maat tachtig meter af te dalen en jezelf in veiligheid te brengen. Wordt vervolgd.