sep 2023

First Aid in the Wilderness, Minor Global Health Erasmus MC, Rotterdam, NL

Een verslag van een training in de buitenlucht

Vandaag vond de jaarlijks terugkerende training First Aid in the Wilderness plaats in het park tegenover het Erasmus Medisch Centrum.
Al ruim vijftien jaar organiseer ik dit.

Minor Global Health

Deze training is een onderdeel van de Minor Global Health die door Dr Jan Nouwen, internist-infectioloog in het Erasmus MC, gecoördineerd wordt.
Vandaag namen in totaal 112 studenten deel, waarvan 100 derde jaars studenten geneeskunde, drie van ESHPM (Erasmus School for Health Policy & Management), vier van EUC (Erasmus University College, waarvan twee uit de USA, één uit Spanje en één uit Nederland) en vier klinische Technologie (Erasmus MC – Technische Universiteit Delft) en één geneeskunde student uit Indonesië (Medische Faculteit Hasanuddin).

Buitenlandstage

Over twee weken gaan 112 studenten zes weken op buitenlandstage naar ziekenhuizen in: Zuid-Afrika, Tanzania, Kenya, Uganda, Zambia, Ghana, Bangladesh, Indonesië, Maleisië, Taiwan, Oman, Brazilië, Colombia, Suriname en Cuba. Dit jaar zijn zestien landen betrokken bij dit programma, inclusief Nederland.
Ook USA, Iran, Ecuador, Zimbabwe en India maken deel uit van dit netwerk, in totaal eenentwintig landen met vijftig verschillende instituten.

Oogmerk

Deze jonge mensen gaan binnenkort de wijde wereld in, vol verwachtingen, idealen en plannen.
Dat schept verplichtingen.
Mijn oogmerk en dat van mijn team is het optimaal voorbereiden van de studenten, zodat zij zich zo veilig mogelijk in het land van bestemming kunnen verplaatsen en met mooie ervaringen zullen terugkeren.

Programma

Het programma heeft zich in de loop der jaren ontwikkeld.
Jaren geleden startten we met praktijklessen in de collegezalen, totdat ik besloot met de studenten naar buiten te gaan.
Het park voor het Erasmus Medisch Centrum leent zich daar uitstekend voor.
Het was vandaag warm en zonnig, ideaal om met elkaar buiten aan het werk te kunnen zijn.

Experiential Learning

Door te doen, leer je het meest.
Niet alleen de “hard skills”, zoals hoe tape ik een verstuikte enkel, hoe plak ik een blaar af, hoe breng ik een drukverband aan op een extremiteit bij een slangenbeet, hoe verbind ik een verwonding, hoe leg ik onder druk een tourniquet aan bij een hevig bloedend slachtoffer of hoe beweeg ik veilig en zo onopvallend mogelijk door een potentieel gevaarlijk gebied, maar ook op het gebied van "soft skills”, zoals communicatie en samenwerking binnen een team.
Dat alles kwam aan bod.

Team

Mijn team bestaat uit specialisten van verschillende herkomst.
Een groot netwerk staat tot mijn beschikking.
Vandaag werkte ik samen met drie artsen, waaronder Melanie, een SEH-arts, Maarten, een voormalige burger defensie arts en opleider en Isabelle, een medisch specialist i.o., Robin, een sar-specialist, Freek, een marechaussee-instructeur, Lennart, een ambulanceverpleegkundige en de twee Lotus medewerkers Ad en Jelte.
Mede dankzij de inzet van de teamleden is deze dag een groot succes geworden.

In memoriam

Het welkomstwoord wordt traditiegetrouw door Jan Nouwen gedaan.
Daarna nam ik het woord en wijdde mijn introductie aan het recente overlijden van kolonel en oud-chirurg Walter Henny, die ooit samen met zijn collega Frans Rutten het eerste hulp onderwijs in het EMC heeft opgezet.
In 1998 leerde ik Walter kennen, samen met collega-instructeurs gaf ik onder zijn bezielende leiding Eerste Hulp onderwijs aan tweedejaars geneeskunde studenten.
Jaren later ging Walter met pensioen en bood hij mij de gelegenheid het Eerste Hulp onderwijs vanuit de afdeling Heelkunde voort te zetten en verder te ontwikkelen.
Walter overleed op 30 juni jl. als gevolg van een tragisch ongeval tijdens het zomercongres van het CIOMR in Helsinki. Hij is in het harnas gestorven.
Walter zou ook dit jaar weer een bijdrage leveren aan de invulling van deze dag.
Helaas heeft dit niet zo mogen zijn, zijn overlijden ervaar ik als een groot gemis.
In zijn geest werk ik voort.

Stations

Ik had zes stations opgezet en iedere groep bestond uit ongeveer zeventien tot twintig studenten.
Verspreid over het veld werd er na veertig minuten doorgeschoven naar een volgend station: Tapen, Verbandleer, Beten en Steken, Safety and Security en een Oefenscenario waarbij de nadruk lag op Situational Awareness, triage, het CABCD-protocol, noodcommunicatie en samenwerking.
Dit onderdeel werd uitgevoerd door vier teamleden, waarbij één of twee leiders door de groep werden benoemd om het proces te stroomlijnen, een casus van twintig minuten werd vervolgens uitgerold en na afloop werd er nabesproken.

Presteren onder druk

Het station Presteren onder druk werd door mij gegeven.
Al sinds 2014 geef ik met name voor de brandweer trainingen op het gebied van ademhaling en situational awareness, waarbij het uitgangspunt is hoe je voorkomt dat je in een incident gezogen wordt. De geneeskunde studenten leerde ik hoe zij op reis en in het alledaagse hun zintuigen kunnen scherpen, mede door hun ademhaling bewust in te zetten.
Tactical breathing is met name van groot belang wanneer onder hoge druk een tourniquet aangebracht moet worden. Na een korte instructie liet ik hen het veld over rennen en bij terugkeer hadden ze vijftien seconden de tijd om een tourniquet bij een mede student effectief aan te leggen. Bezwete en blije gezichten waren het resultaat.

Elementary Survival Medicine

Aan het eind van de middag kon ik mijn Engelstalige boek Elementary Survival Medicine (herziene editie augustus 2023) en m’n noodkaart als onderdeel van het lesplan, uitreiken aan de deelnemende studenten, zodat zij in ieder geval goed beslagen ten ijs aan hun avontuur kunnen beginnen.

Congres

Op 7 en 8 november 2024 organiseert Jan Nouwen met zijn team een twee-daags Global Health Education congres in Rotterdam, waarbij alle coördinatoren en gastsprekers aanwezig zullen zijn.